Γόλος

Ονομασία του Βόλου στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Πρόκειται για παραφθορά της λέξης Ιωλκός (τουρκ. Γιολκάζ). Η μετατροπή του αρχικού γράμματος (Γ.-Βόλος) οφείλεται κατά μερικούς, στους λόγιους του 19ου αι., που πίστευαν πως με την αλλαγή ενός γράμματος θα έδιναν στην ονομασία της νέας πόλης ελληνικότερη προέλευση. Η ονομασία ωστόσο Γ. αναφέρεται και από τον Βυζαντινό συγγραφέα Καντακουζηνό. Στη θέση του σημερινού Βόλου βρισκόταν στα βυζαντινά χρόνια κάστρο, που στις αρχές του 15ου αι. πέρασε στην κυριαρχία των Τούρκων. Με την οριστική επικράτηση των Τούρκων στη Θεσσαλία και στη Μαγνησία, ο χριστιανικός πληθυσμός του κάστρου και της γύρω περιοχής εγκαταστάθηκε στο Πήλιο, ενώ το κάστρο της Γ. κατοικήθηκε κυρίως από την τουρκική φρουρά. Το φρούριο, σε μια εκστρατεία του Μοροζίνι καταστράφηκε σε μεγάλο τμήμα του, οι Τούρκοι όμως το επισκεύασαν το 1821 και εγκατέστησαν εκεί ισχυρά πυροβολεία, γι’ αυτό και δεν κατόρθωσαν οι οπλαρχηγοί της Επανάστασης να το κυριεύσουν. Αργότερα, η οικονομική ανάπτυξη του Πηλίου δημιούργησε την ανάγκη παραλιακού κέντρου για τις εξαγωγές των προϊόντων του, και ως τέτοιο κρίθηκε κατάλληλη η περιοχή του φρουρίου. Η περιοχή εξελίχθηκε τότε σε εμπορικό λιμάνι με αποθήκες, εργαστήρια βιοτεχνίας και καταστήματα. Ο πρώτος αυτός οικισμός αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής πόλης του Βόλου.